Sie
29

Peptyd C i cukrzyca

29 sierpnia, 2019 Blog

Badanie peptydu C jest przydatne w obserwacji wydzielania insuliny i stawianiu diagnozy powodów niskiego poziomu glukozy we krwi czyli hipoglikemii. Oznaczenie peptydu C może być pomocne w ustalaniu, kiedy należy wdrożyć leczenie insuliną.

Badanie peptydu C jest przydatne w obserwacji wydzielania insuliny i stawianiu diagnozy powodów niskiego poziomu glukozy we krwi czyli hipoglikemii

Poziom peptydu C to jeden z podstawowych wskaźników, które są stosowane do wyróżniania rodzajów cukrzycy. Po wykryciu cukrzycy typu 1 peptyd C wydaje sąd o czynności komórek beta wysp trzustkowych. Jeśli chodzi o cukrzycę typu 2 badanie peptydu C jest wskazówką, która mówi nam, że niezbędne będzie rozpoczęcie podawania egzogennej formy insuliny. W odniesieniu do peptydu C stosuje się określenie oceny rezerw wydzielniczych trzustki. Powstaje w równomolowych ilościach z insuliną. Do jego oznaczenia używa się próbki krwi.

Czym jest peptyd C?

Peptyd C jest wytwarzany w efekcie rozpadu proinsuliny. Jest to substancja składająca się z aminokwasów. Rozszczepianie łańcucha proinsuliny i uwalnianie peptydu C zostało omówione po raz pierwszy w 1967 roku. Procesowi temu towarzyszy powstawanie insuliny. Z uwagi na fakt, że obie te substancje produkowane są w takiej samej ilości- peptyd C jest uważany za jeden z najlepszych parametrów do oceny produkowania insuliny. Nie jest degradowany w wątrobie tak jak to się dzieje w przypadku insuliny. Na skutek tego utrzymuje się we krwi znacznie dłużej- czas półtrwania peptydu C to około 30 minut a insuliny – 5 minut. Sprawia to, że w krwioobiegu znajduje się zazwyczaj 5 razy więcej peptydu C niż insuliny. Jest to korzystne ponieważ za pomocą tego można określić ile insuliny zostało uwolnionej do krwi i wyprodukowanej przez trzustkę.

Do czego służy peptyd C?

Peptyd C jest przydatny nie tylko do określenia ilości insuliny wytwarzanej przez organizm, czyli endogennej, ale także róznicuje ją od insuliny egzogennej, czyli podawanej w postaci leku. W drugiej sytuacji nie zostaje wytwarzany peptyd C. Ważnym jego zadaniem jest rola kliniczna , którą odgrywa w różnicowaniu typu 1 i typu 2 cukrzycy oraz cukrzycy typu LADA. Standardy te, to znaczy wykorzystanie oceny stężenia peptydu C w diagnostyce diabetologicznej ma miejsce od 1973 roku.

Peptyd C jest wytwarzany w efekcie rozpadu proinsuliny. Jest to substancja składająca się z aminokwasów. Rozszczepianie łańcucha proinsuliny i uwalnianie peptydu C zostało omówione po raz pierwszy w 1967 roku.

Peptyd C zmniejsza zmiany chorobowe, które są następstwem cukrzycy typu 1, należą do nich: hiperfiltracja kłębuszkowa, demielinizacja neutronów i stan zapalny śrudbłonka naczyń. Podwyższa funkcjonalne i strukturalne właściwości nerwów obwodowych. Stanowi barierę przed indukowaną przez hiperglikemię apoptozę i aktywuje proliferację komórek nerwowych.

Badanie peptydu C w jakim celu się je wykonuje?

Badanie peptydu c wykonuje sie przede wszystkim, aby obserwować produkcje insuliny przez komórki beta wysp trzustkowych. Pomiar ten jest przydatny w poznaniu przyczyny hipoglikemii czyli niedocukrzenia. Niski poziom glukozy we krwi może być spowodowany na przykład nadmierną suplementacją insuliny, spożywaniem alkoholu, czy chorobami wątroby lub nerek.

Badania peptydu C stosuje się w celu monitorowania efektywności leczenia wyspiaka czyli guza trzustki, który przyczynia się do niekontrolowanego produkowania insuliny i peptydu C. Peptyd C może być pomocny przy hierarchizowaniu pacjentów do przeszczepu komórek wysp trzustkowych i obserwacji skuteczności leczenia po przeszczepie. Oznaczenie peptydu c jest przydatne w ocenie zagrożenia pojawienia się zespołu metabolicznego, czyli komponowaniu się z: nadciśnieniem tętniczym, otyłością brzuszną, podwyższonym poziomem glukozy we krwi, insulinoopornością i dyslipidemią.

Badanie peptydu C zalecane jest osobom chorym na cukrzycę. Wykonuje się je aby uzgodnić, czy potrzebne będzie wdrożenie terapii insulinowej, a także w przypadku podejrzenia insulinooporności. Chorzy, którzy przechodzą terapię insulinową mogą wytwarzać przeciwciała przeciwinsulinowe, które zwyczajowo interferują z wynikami oznaczeń insuliny. Jest to przeszkodą w określeniu stopnia wytwarzania insuliny endogennej. Wówczas oznaczenie peptydu C okazuje się niezawodną opcją dla badania poziomu insuliny.

Na czym polega badanie peptydu C?

Pożywką do badania peptydu C jest próbka krwi z żyły łokciowej. Zazwyczaj należy nie spożywać posiłków przez 8-10 godzin przed jej pobraniem. W dniu poprzedzającym badania wskazane jest wyeliminowanie z diety obfitych, tłustych posiłków i unikanie spożycia alkoholu. Tuż przed testem można wypić niewielką ilość wody.

Pobranie próbki na czczo ma na celu oznaczenie wyjściowego poziomu peptydu C. Pogłębioną charakterystykę możemy uzyskać po badaniu próbki z podaniem dożylnie glukagonu. Po 6 minutach ponawia się pobieranie krwi na oznaczenie peptydu C. Czeka się na odebranie wyniku średnio 10 dni. Za badanie trzeba zapłacić około 45 złotych.

Peptyd C interpretacja wyników

Określenia wyników badania peptydu C powinien dokonać specjalista. Wysokie stężenie substancji pojawia się w warunkach: zwiększonej produkcji insuliny endogennej, wysokiego stężenia glukozy we krwi, zespołu Cushinga, niewydolności nerek, hipokaliemii i podczas ciąży. Wysokie stężenia peptydu C może informować o wznowieniu wyspiaka lub obecności przerzutów. Z kolei jego niskie stężenie wskazuje na niewystarczające wytwarzanie insuliny endogennej i skuteczność leczenia wyspiaka.

Badania peptydu C stosuje się w celu monitorowania efektywności leczenia wyspiaka czyli guza trzustki, który przyczynia się do niekontrolowanego produkowania insuliny i peptydu C.

Przy diagnozowaniu cukrzycy podwyższone stężenie peptydu C oznacza występowanie cukrzycy typu 2, a niskie cukrzycy typu 1. Bolączką jest także niskie stężenie peptydu C w surowicy nie zwiększające się popodaniu glukagonu, może ono świadczyć o obecności cukrzycy typu LADA, która zalicza się do cukrzycy typu 1 o wolno postępującym autoimmunologicznym procesie niszczenia komórek beta, występuje u dorosłych.

Normy dla peptydu C

Fizjolologicznie stężenie peptydu C na czczo powinno wynosić 0,2–0,6 nmol/l (0,7–2,0 μg/l), a w 6. minucie po podaniu glukagonu – 1–4 nmol/l. Jeżeli stężenie peptydu C zalicza się do normy oznacza to, że trzustka posiada odpowiednie rezerwy insuliny.


źródła zdjęć:

https://adst.mp.pl/img/articles/przeglad_badan/istock000026801375640x475.jpg

https://www.diabetes.org.uk/resources-s3/migration/older-women-321×221.jpg

https://www.zdrowiewpraktyce.pl/appFiles/site_162/images/newsFeed/JVWRA2Ia0OwUQFp.jpg