Obrzęk śluzowaty

Czym jest obrzęk śluzowaty?

Obrzęk śluzowaty (ang. myxoedema ) kiedyś choroba Gulla. Można ją zaobserwować w niedoczynności tarczycy, która najczęściej ma formę choroby Hashimoto. Niedoczynność tarczycy może też pojawić się na skutek usunięcia gruczołu. Choroba ta może też być następstwem uszkodzenia przysadki lub braku, bądź niedostatecznego wydzielania podwzgórzowej tyreoliberyny, wówczas mówimy o postaci wtórnej. Występujące objawy choroby zależą od tempa rozwoju choroby oraz od wieku chorego.

Obrzęk śluzowaty- przyczyny

Niedobór hormonów tarczycy ma wpływ na zmniejszenie podstawowej przemiany materii o około 35- 45%, co skutkuje umiarkowanym zmniejszeniem masy ciała (pomimo zmniejszonego łaknienia), małą odpornością na zimno i obniżeniem temperatury ciała. Do skutków spowolnienia procesów przemiany materii, należy obrzęk śluzowaty. Usytuowany on jest głównie w okolicach znacznego nagromadzenia tkanki łącznej wiotkiej -prowadzi to do pogrubienia rysów twarzy, obrzęków powiek, dłoni. Dochodzi do tego na skutek odkładania sie w tkance podskórnej fibronektyny i hydrofilnych glikozaminoglikanów, których synteza jest hamowana przez T3 (Trijodotyronina). Nieleczona niedoczynność tarczycy może stworzyć zagrożenie dla życia. Prowadzi do śpiączki w przebiegu obrzęku śluzowatego. Może go wywoływać już istniejąca choroba.

Obrzęk śluzowaty objawy

Poza obrzękiem występują objawy takie jak:

– znaczna bradykardia

– otępienie lub śpiączka

– hiponatremia

– hipotermia (<30 st.C, nawet do 24 st. C)

– hipoglikemia

– hipoksemia z hiperkapnią (spowodowana słabą wentylacją)

Rozwija się wstrząs. Mogą wystąpić drgawki mimo, że napięcie mięśniowe jest zmniejszone. Osłabione są także odruchy ścięgniste. Mogą pojawić się objawy przedmiotowe innych chorób współwystępujących (na przykład krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenia płuc lub innych zakażeń, zawału serca).

Zanim dojdzie do obrzęku śluzowatego pojawiają się objawy ostrzegawcze. Są to:

– zwiększenie stężenia białka C- reaktywnego (jeden z wykładników stanu zapalnego) oraz homocysteiny

– wzrasta stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL, trójglicerydów

– upośledzenie funkcji intelektualnych, pogorszenie pamięci

– ból głowy

– senność, spowolnienie

– czasem depresja

Najbardziej opresyjnymi objawami są zaburzenia funkcjonowania układu krążenia. Postępuje niewydolność skurczowa i rozkurczowa serca oraz typowo występująca bradykardia lub inne ciężkie zaburzenia rytmu serca. Zmniejsza się odporność na wysiłek, a w późniejszej fazie pojawia się niedoczynność wysięki w jamach opłucnowych, worku osierdziowym i otrzewnej.

W natężonej niedoczynności tarczycy może zostać uszkodzone wchłanianie jelitowe, czego przyczyną jest nawarstwianie w ich ścianach mukopolisacharydów. Symptomy choroby również mogą o sobie dać znać w funkcjonowaniu układu rozrodczego, pod postacią zaburzeń miesiączkowania, obniżenia libido, niebezpieczeństwa poronienia i porodu przedwczesnego, a także zaburzeń owulacji.

U mężczyzn również obserwuje się spadek libido zaburzenia erekcji. U 30-40% chorych postępuje niedokrwistość. Chorzy na niedoczynność tarczycy mogą się skarżyć na suchość skóry- skóra staje się pogrubiała i chłodna oraz zaczyna się łuszczyć. Może przybierać odcień sinawy lub żółty. Naruszona zostaje funkcja gruczołów łojowych i potowych. Typowym objawem jest także przerzedzenie owłosienia skóry głowy, wypadanie brwi, rzęs, utrata owłosienia płciowego.

Obrzęk śluzowaty- diagnostyka

Na diagnostykę niedoczynności tarczycy składają się badania: laboratoryjne, obrazowe, EKG. W badaniach krwi zauważa się zmniejszenie stężenia wolnych hormonów tarczycy, wzrost, prawidłowe lub zmniejszone TSH (odpowiednio do przyczyny) wysokie miano przeciwciał anty-TPO i anty- Tg (występuje w chorobie Hashimoto).

W przypadku śpiączki hipometabolicznej można zauważyć małe stężenia FT4, zwykle trochę powiększone TSH, zwiększenie stężenia cholesterolu, niedokrwistość, czasami hiponatremię i niewielką hiperkalcemię.

Bada się USG tarczycy – obraz w zależności od źródła niedoczynności tarczycy. W późnym stadium choroby USG jamy brzusznej może zdiagnozować płyn w jamie otrzewnej, RTG płuc- płyn w opłucnej i powiększenie sylwetki serca. W przypadku symptomów ze strony układu krążenia pomocne mogą się okazać EKG i echo serca.

Może się okazać, że niezwłocznie trzeba będzie wykonać scyntygrafię tarczycy. Kluczowe w rozpoznaniu śpiączki metabolicznej są objawy przedmiotowe przy wyeliminowaniu innych możliwych przyczyn śpiączki.

Obrzęk śluzowaty leczenie

Niedoczynność tarczycy leczy się podając suplementy hormonalne Tyroksynę (L-T4). Należy stosować się do zasady rozpoczynania leczenia od małych dawek, a potem stopniowego ich zwiększania. Przy odpowiednim dostosowaniu poziomu hormonalnego procesy metaboliczne ulegają przyspieszeniu i objawy powoli się wycofują.

Leczenie śpiączki metabolicznej odbywa się na oddziale intensywnej terapii i jest zawsze wielopłaszczyznowe. Polega na przyjmowaniu L-T4 dożylnie, a kiedy zajdzie poprawa doustnie. Nie stosuje się tu zasady powolnego zwiększania dawki. Trzeba zapewnić odpowiednią wentylację płuc, wyrównanie stężeń elektrolitów i odpowiednią podaż płynów dożylnie. Wskazane jest leczenie chorób współwystępujących. Nie powinno się aktywnie ogrzewać chorego w hipotermii

źródła zdjęć: