Lipoproteiny i apolipoproteiny

Wrz

Lipoproteina (a)

Lipoproteina (a) należy do aterogennych lipoprotein. Składa się ona z: apolipoproteiny B- 100 (apo- B-100) oraz z dużej glikoproteiny apolipoproteiny (a) [apo(a)]. Apo (a) spotykana jest w kilku izoformach uzależnionych od skłonności genetycznych. Charakteryzuje się podobieństwem do plazminogenu, co sprawia, że blokuje jego receptory oraz wygasza proces fibrynolizy, czyli rozpuszczania zakrzepów.

Struktura chemiczna lipoproteiny (a) jest zbliżona do złego cholesterolu (LDL) i ma silne działanie aterogenne. W jej skład wchodzą; apolipoproteina B, cholesterol i inne lipidy oraz specyficzne białko apolipoproteiny (a). Podwyższone stężenie lipoproteiny (a) powiększa niebezpieczeństwo zapadnięcia na choroby sercowo- naczyniowe oraz miażdżycę. Mimo uwarunkowań genetycznych, etiologia sposobu dziedziczenia nie została jeszcze odkryta. Rozmiar cząsteczki lipoproteiny jest taki sam u danej jednostki (osobnika), jednak są dostrzegalne odchylenia (różnice) pomiędzy poszczególnymi organizmami, co jest efektem odmiennej uwarunkowanej genetycznie liczby powtarzających się podjednostek nazywanych kringels. W ciągu dnia stan lipoproteiny (a) w surowicy krwi nie ulega dużym zmianom. Należy jednak zaznaczyć, że jest minimalnie niższe u mężczyzn i wzrasta u kobiet po okresie menopauzy. Badanie lipoproteiny (a) polega na pobraniu krwi do probówki i jest to zabieg inwazyjny.

U osób rodowodu afrykańskiego cząsteczki lipoproteiny (a) są większe.

Kiedy wykonujemy badanie lipoproteiny (a)

Badanie lipoproteiny (a) jest przydatne do określania czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Wykonuje się je głównie u osób ze zwiększonym niebezpieczeństwem zapadnięcia na to schorzenie, obciążonych wywiadem rodzinnym. Oprócz rutynowych badań oznaczenia Lp(a) poddaje się również innym testom lipidowym. Oznaczenie stosuje się również u pacjentów, u których w rodzinie przytrafiała się przedwczesna choroba niedokrwienna serca. Badanie wykonuje się ponadto u osób skarżących się na schorzenia serca lub naczyń, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z prawidłowym lub nieznacznie podwyższonym stężeniem lipidów. Czasami badanie lipoproteiny (a) poleca się kobietom po okresie menopauzy, aby określić, czy wzrost Lp (a) związany jest ze spadkiem estrogenów, czy też jest czynnikiem zwiększającym ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

Lipoproteina (a) badania

Norma: poniżej 150 mg/l.

Przebieg badania lipoproteiny: jednorazowe pobranie krwi z żyły łokciowej, skóra w miejscu pobrania powinna być odkażona. Pobranie krwi trwa od kilku do kilkunastu sekund.

U osób rodowodu afrykańskiego cząsteczki lipoproteiny (a) są większe.

Kiedy wykonujemy badanie lipoproteiny (a)

Lipoproteina (a) badania

Norma: poniżej 150 mg/l.

Przebieg badania lipoproteiny: jednorazowe pobranie krwi z żyły łokciowej, skóra w miejscu pobrania powinna być odkażona. Pobranie krwi trwa od kilku do kilkunastu sekund.

Materiał do badania lipoproteiny (a): surowica

Czas oczekiwania na wynik: jeden dzień

Lipoproteina (a) nie jet oznaczana klasycznie (rutynowo). Należy do podwyższonego ryzyka: miażdżycy, zakrzepicy, udaru mózgu oraz zawału mięśnia sercowego. Jej stężenie jest podwyższone u osób palących papierosy. Aby wynik był miarodajny należy odpowiednio przygotować się do badania.

Z uwagi na fakt, że poziom lipoproteiny (a) w organizmie jest uwarunkowany genetycznie, nie ulega zbyt dużym wahaniom przez całe życie. Nie reaguje również na leczenie i zmianę trybu życia. Z tej przyczyny lekarze czesto zalecają bardziej inwazyjne leczenie.

Kiedy nie należy wykonywać badania lipoproteiny?

Badania tego nie powinno się wykonywać w przypadkach:

– podczas gorączki

– po udarze

– w ciągu czterech tygodni po przebytym zawale serca

– w trakcie infekcji

– po spożyciu alkoholu

– po operacji

– u osób, które gwałtownie utraciły znaczną masę ciała

Wzrost stężenia lipoproteiny (a) może być spowodowany:

– niekontrolowaną cukrzycą

– hiperchoresterolemią rodzinną

– niedoczynnością tarczycy

– niedoborem estrogenów

– przewlekłą niewydolnością nerek

– zespołem nerczycowym

Niskie stężenie lipoproteiny (a) nie jest ryzykowną sytuacją, a wiele osób ma niewykrywalne stężenie Lp(a) we krwi.